مالک بن طوق تغلبی

---

مالک بن طوق تغلبی، از امیران و اشراف قرن سوم قمری بود که از سوی متوکل عباسی، امیر دمشق شد. وی با کمک هارون الرشید شهرکی به نام رحبه بنا کرد که به رحبه مالک معروف شد.

۱ - معرفی اجمالی

---

ابوکلثوم، مالک بن طوق بن عتّاب تغلبی، امیری از سواران و اشراف و بخشنده بود. طی سال‌های ۲۳۲-۲۳۵ق از سوی متوکل عباسی، امیر دمشق بود. مالک به کمک‌ هارون الرشید، بر کرانه رود فرات شهرک «رحبه» را بنا نهاد که به «رحبه مالک» معروف شد و ساکنان آن در زمان مالک بسیار شد. ‌هارون الرشید بر او خشم کرد و در صدد کشتن او برآمد. سپس مالک نزد او رفت و سخنانی گفت و نظر او را جلب کرد. ‌هارون از او راضی شد و او را بخشید.

۲ - اشعار بحتری برای مالک

---

بحتری او را طی قصیده‌ای با مطلع ذیل ستود:
«یاران بار سفر بستند. پس کدامین اشک است که از سر‌اندوه ریخته نشد؟ و کدامین توان است که به سستی نگرایید و گسسته نشد؟»
بحتری در بخشی از این قصیده می‌گوید:
«رحبه» سرسبز که آبشخور گوارا و چمن‌زاری دارد، اقامتگاه بسیاری از شیفتگان و سائلان است. از شرق و غرب، گروه‌های بسیاری به امید دست‌یابی به عطای او قصد آن‌جا را می‌کنند، و عده‌ای در حال فرودآمدن و برخی در حال بلند شدن و ترک آن‌جا هستند.
آنان کنار رحبه منزل می‌گزینند و خود نزد پادشاه پر شوکت و پاکیزه و بزرگواری می‌روند؛ پادشاهی که در هر روز دشوار، عزمی آزموده و اقدامی شجاعانه دارد.»

۳ - پانویس

---